Contact
Haptonomie gaat over contact en wat goed contact bijdraagt aan een zinvol (samen)leven. Con-tact betekent letterlijk samen-voelen. Aanraken is de meest pure en directe vorm van contact. Als een mens goed (affectief, zoals wij dat noemen) wordt aangeraakt komt hij tot zichzelf en kan hij zich openen naar anderen en naar zijn leefwereld.
In onze cultuur wordt het voelen vaak ondergeschikt gemaakt aan het denken. Haptonomie bestudeert juist het voelen en het verband met het gevoelsleven, in contact zijn met jezelf en de wereld, ons staan in het leven en in relaties, verbondenheid, liefde, verantwoordelijkheid en hoe dit alles tastbaar (te maken) is.
Haptonomie ziet het lichaam als ‘drager’ van gevoelens. Het heeft bij wijze van spreken een geheugen voor gevoelservaringen. Deze ervaringen zijn in het lichaam terug te vinden, bijvoorbeeld door blokkades in bewegingspatronen, remmingen in de expressie van gevoelens en ingehouden gebaren. Dit vermindert ook het vermogen tot het aangaan en beleven van contact.
De betekenis van het aanraken
In de haptonomie speelt de affectieve aanraking een grote rol. De grondlegger Frans Veldman noemt de haptonomie zelfs ‘de wetenschap van de affectiviteit’.
We weten allemaal dat door een kind te knuffelen en aan te raken de basis gelegd wordt voor een goede emotionele ontwikkeling. Helaas raken we elkaar als volwassenen nog maar zelden op een vanzelfsprekende en vertrouwde manier aan.
In onze samenleving is lichamelijk contact bijna alleen toegestaan in de privé sfeer. Of wanneer het aanraken een duidelijke functie heeft (bijvoorbeeld binnen verzorgende beroepen). Vaak heeft het aanraken dan een technisch karakter gekregen en wordt het niet meer beleefd als een persoonlijk en emotioneel geladen contact. Terwijl aanraken een heel natuurlijke en basale manier van menselijk contact is.
Haptonomie neemt de persoonlijke en subjectieve betekenis van ons lichaam en van aanraken serieus. Zij erkent bovendien de positieve invloed die het aanraken op ons gevoelsleven heeft.
Het belang van gevoelens
Haptonomie biedt de mogelijkheid om opnieuw kennis te maken met je gevoelsleven en wat het lichaam ‘vertelt’ over jezelf, over je omgeving en over je relaties met anderen. Door de drukte van het huidige leven neigen we ertoe voorbij te gaan aan wat ons lichaam ‘vertelt’ of laat voelen. Vaak negeren we signalen van ons lichaam, omdat we geleerd hebben vooral naar ons verstand te luisteren. Dit kan uiteindelijk leiden tot gevoelens van onvrede, verstoorde relaties en het ontstaan of verergeren van lichamelijke en psychische klachten. In het haptonomisch contact, waar de directe aanraking meestal een hoofdrol speelt, leer je te luisteren naar jezelf door serieus te nemen wat je voelt in dat contact.